Αγαθοκλής

Όνομα ιστορικών προσώπων. 1. Τύραννος των Συρακουσών (Θέρμες 361 – Συρακούσες 289 π.Χ.). Γιος αγγειοπλάστη, φυγάδας από το Ρήγιο, έγινε ο επιφανέστερος εκπρόσωπος της δημοκρατικής παράταξης στις Συρακούσες, τόσο για τα ρητορικά όσο και για τα στρατιωτικά προσόντα του. Αγωνίστηκε εναντίον των ολιγαρχικών που τον είχαν εκδιώξει από τις Συρακούσες, στις οποίες κατόρθωσε να επιστρέψει με τη βοήθεια του Καρχηδόνιου στρατηγού Αμίλκα και να καταλάβει την εξουσία (316) ύστερα από αιματηρό πραξικόπημα. Από τη στιγμή εκείνη μοναδικός σκοπός του ήταν να συνενώσει υπό την αρχηγία του τις ελληνικές πόλεις της Σικελίας, δημιουργώντας έτσι ένα σταθερό κράτος. Το σχέδιό του όμως προσέκρουσε στην αντίδραση των μεγαλύτερων πόλεων (Μεσσήνης, Γέλας, Ακράγαντα). Όταν κατέλαβε τη Μεσσήνη και τη Γέλα, o Ακράγαντας ζήτησε τη βοήθεια των Καρχηδονίων. Στον μακρόχρονο πόλεμο που άρχισε ο Α. ανέπτυξε όλα τα μεγάλα στρατιωτικά και πολιτικά προσόντα του. Ενώ ήταν πολιορκημένος στο Έκνομο, κατόρθωσε να διασπάσει τον κλοιό και να μεταφέρει τον πόλεμο στην Αφρική, όπου απείλησε την Καρχηδόνα και την ανάγκασε έτσι να αποσύρει δυνάμεις της από τη Σικελία. Επέστρεψε τότε ξαφνικά, νίκησε τους Καρχηδονίους και έπειτα τους Ακραγαντίνους, έκανε δεύτερη ανεπιτυχή επέμβαση στην Αφρική, έκλεισε ειρήνη με τους Καρχηδονίους, απαλλάχτηκε εύκολα από τους ολιγαρχικούς που είχαν καταλάβει την αρχή στις Συρακούσες, κυριάρχησε σε όλη τη Σικελία, εκτός από τον Ακράγαντα, και πήρε (ίσως το 304) τον τίτλο του βασιλιά. Ενώ ετοίμαζε νέα εκστρατεία για να εκδικηθεί την Καρχηδόνα, πέθανε. Με τη διαθήκη του όριζε διάδοχό του τον λαό των Συρακουσών. Την επιρροή του κληρονόμησε εν μέρει o γαμπρός του Πύρρος, ο βασιλιάς της Ηπείρου, στον οποίο ο Α. είχε δώσει ως προίκα την Κέρκυρα. 2. Ομώνυμος γιος του τυράννου των Συρακουσών. Πήγε το 209 π.Χ. ως πρεσβευτής στην αυλή του βασιλιά της Μακεδονίας Δημητρίου, για να συνάψει μαζί του συνθήκη μεταξύ Μακεδονίας και Συρακουσών. Ο πατέρας του τον ανακήρυξε διάδοχο, το ίδιο όμως έκανε και για τον άλλο γιο του Αγάθαρχο. Έτσι, όταν o Α. πήγε να παραλάβει την αρχηγία του στρατού, ο αδελφός του τον δολοφόνησε. 3. Έλληνας βασιλιάς (μέσα 2ου αι. π.Χ.) της Βακτριανής (σημερινού Τουρκεστάν και μέρους του Αφγανιστάν). Σώζονται νομίσματά του με βακτριανούς και ινδικούς χαρακτήρες. 4. Γιος του Λυσίμαχου, ενός από τους διαδόχους του Μ. Αλεξάνδρου, που πήρε ως μερίδιό του τη Θράκη και τον Ελλήσποντο. Ο Λυσίμαχος έσφαξε τον Α. μπροστά στη γυναίκα του Λυσάνδρη, γιατί υποψιάστηκε πως είχε επιβουλευτεί τον θρόνο του. Η Λυσάνδρη δραπέτευσε τότε με τον αδελφό του συζύγου της, κατέφυγε στην αυλή του βασιλιά της Βαβυλωνίας Σέλευκου, και τον παρακίνησε να εκστρατεύσει και να τιμωρήσει τον Λυσίμαχο. 5. Ιστορικός (2ος αι. π.Χ.), από την Κύζικο. Έγραψε την Πατριδογραφία Κυζίκου. 6. Ιστοριογράφος από τη Χίο, που έγραψε και γεωγραφικά έργα. 7. Ο αδελφός της εταίρας Αγαθόκλειας, που ήταν θρανογράφος (χρωματιστής τοίχων) και κατόρθωσε να παίξει ρόλο στην αυλή των Πτολεμαίων. Τετράδραχμο των Συρακουσών (310-304 π.Χ.) με τη λέξη «ΑΓΑΘΟΚΛΕΟΣ» να έχει αντικαταστήσει την ονομασία της πόλης. Τετράδραχμο των Συρακουσών της εποχής του Αγαθοκλή (4ος-3ος αι. π.Χ.), σε μεγέθυνση.